طراحی داخلی (به انگلیسی: Interior Design)، هنر و علم ارتقای فضای داخلیِ ساختمان برای دستیابی به محیطی سالم‌تر و زیباتر برای افرادی است که از فضا استفاده می کنند.
طراح داخلی کسی است که چنین پروژه‌های ارتقایی را برنامه‌ریزی، تحقیق، هماهنگی و مدیریت می کند. طراحی داخلی یک حرفه چند وجهی است که شامل توسعۀ مفهومی، برنامه‌ریزی فضا، بازرسی سایت، برنامه نویسی، تحقیق، ارتباط با ذینفعان یک پروژه، مدیریت ساخت و اجرای طرح است.
در لغت‌نامه ی وبستر، طراحی داخلی چنین تعریف شده‌است: «هنر یا عمل برنامه‌ریزی و نظارت بر طراحی و اجرای معماری داخلی و مبلمان»
طراحی داخلی فرآیند شکل گیری و هماهنگی ویژگیهای زیبایی ساختمان از داخل، با هدف تأمین نیازهای لازم برای استفاده راحت از آن است.
تاریخچه حرفه‌ای طراحی داخلی
در گذشته، فضای داخلی به‌طور غریزی به عنوان بخشی از پروسه ساختمان قرار داده‌می‌شد. حرفه طراحی داخلی نتیجه‌ای از توسعه جامعه و معماری پیچیده‌ای شده‌است که ناشی از توسعه فرایندهای صنعتی است. پیگیری استفاده مؤثر از فضا، کاربر رفاه و طراحی عملکردی به توسعه حرفه‌ای طراحی داخلی معاصر کمک کرده‌است.
دکوراتور داخلی ساختمان و طراح داخلی
حرفه طراحی داخلی به وضوح تعریف نشده و پروژه‌های انجام شده توسط یک طراح داخلی به‌طور گسترده‌ای متفاوت است. عباراتی مانند دکوراتور و طراح اغلب مترادف استفاده می‌شود. با این حال، تمایز میان اصطلاحات وجود دارد.
دکوراتور داخلی
واژه دکوراتور داخلی در اواخر قرن نوزدهم اوایل قرن بیستم پدید آمده‌است. به آن دسته از دست‌اندرکاران گویند که در تنظیم داخلی در سبک‌های مختلف تخصص دارد. در این متن سبک اشاره به یک ترکیب بندی بر اساس یک تصویر از یک ایده خاص، زمان، مکان، و غیره به عنوان مثال: ویکتوریا، گرجستان، دکو، هنر مدرن، و غیره دارد. اصطلاح دکوراتور داخلی نیز نشان می‌دهد تمرکز بر جنبه‌های زینتی و متحرک از داخل کابین، مانند رنگ، مبلمان، مبلمان قالب‌گیری‌های و قاب سازی، طراحی دارد.
طراح داخلی
جامعه طراحان داخلی آمریکا(ASID) طراح داخلی را چنین تعریف می‌کند: «متخصصی برای طراحی فضاهای داخلی، با عملکرد و کارایی بالا که تخصص خود را از طریق آموزش‌های رسمی کسب کرده‌است.»
طراح داخلی مستلزم آن است که تأکید بر برنامه‌ریزی، طراحی کاربردی و استفاده مؤثر از فضا که در این حرفه وجود دارد، در مقایسه با تزئین فضای داخلی بیشتر باشد. طراح داخلی می‌تواند پروژه‌هایی که شامل تنظیم فاصله‌های طرح اولیه را در داخل یک ساختمان و همچنین پروژه‌هایی که نیاز به درک درستی از مسائل فنی مانند آکوستیک، نور، دما، و غیره دارند را انجام دهد.
اگرچه یک طراح داخلی ممکن است لایه‌ای از فضا را بسازد، وی ممکن نیست فضا را بدون داشتن تصویب یک معمار بسازد. به همین دلیل است که بسیاری از طراحان داخلی تمام تحصیلات خود را برای یک معمار خوب شدن می‌گذرانند. طراح داخلی ممکن است مایل به کسب تخصص‌هایی از انواع زمینه های طراحی داخلی برای توسعه دانش فنی خاص به آن منطقه باشد. زیبایی در طراحی داخلی مستلزم این است که دانش در زمینه طراحی داشته باشید تا بتوانید به بهترین نحو فعالیت کنید.
گرایشهای طراحی داخلی:
- طراحی داخلی فضاهای مسکونی : طراحی مجتمع‌های مسکونی طراحی داخلی اقامتگاه خصوصی است.
- طراحی داخلی فضاهای شغلی و مشاغل : این گرایش دربرگیرنده طیف گسترده‌ای از تخصص‌های زیر است:
- محیطهای فروشگاهی: شامل مراکز خرید، فروشگاه، فروشگاه تخصصی، تجاری و نمایشگاه‌های تجسمی است.
شرکتها : طراحی دفاتر شرکتها و موسسات مختلف برای هر نوع کسب و کار - محیطهای بهداشت و درمان: طراحی بیمارستان‌ها، امکانات کمک‌های زندگی، ادارات پزشکی، دفاتر دندانپزشک، امکانات روانپزشکی، آزمایشگاه‌ها، امکانات پزشکی ویژه
- محیطهای اقامتی، پذیرائی و تفریحی : شامل هتل‌ها، متل‌ها، تفرجگاه‌ها، کافه‌ها، رستوران‌ها، باشگاه‌های ورزشی و غیره
محیطهای رسمی و سازمانی: ادارات دولتی، بانک‌ها، مدارس و دانشگاه‌ها - محیطهای صنعتی: فضاهای تولیدی کارخانجات و کارگاههای مختلف
- ساییر محیطها : گزینه های دیگر این تخصص عبارتند از: طراحی نمایشگاه و موزه، طراحی رویدادها (از جمله مراسم، جشنها، کنفرانسها، سمینارها و کنسرت)، طراحی صحنه برای سینما و تئاتر و تلویزیون.
آموزش:
مسیرهای مختلفی وجود دارد که فرد می‌تواند تبدیل به یک طراح داخلی حرفه‌ای شود. همه این مسیرها شامل نوعی از آموزشها است. کار کردن با یک طراح حرفه‌ای موفق، روش غیررسمی آموزش است و قبلاً شایعترین روش آموزش و پرورش بوده‌است.
شرایط کاری:
طیف گسترده‌ای از شرایط کار و فرصت‌های شغلی طراحی داخلی وجود دارد. شرکت‌های بزرگ اغلب طراحان داخلی را به عنوان کارمند در ساعات منظم استخدام می نمایند ولی بعضی طراحان بدون اینکه در جایی استخدام شوند فعالیت حرفه ای در فضای مجازی دارند به عنوان مثال برادران موسوی تحت عنوان دیزاین لاکچری در فضای مجازی به فعالیت حرفه ای میپردازند و همچنان جزء برترين هاي ايران به شمار مي آيند.
سبک‌های دکوراسیون داخلی
هر یک از سبک های دکوراسیون داخلی، از نظر استفاده از خطوط و شکل‌ها، رنگ‌ها، متریال و مصالح و جزئیات دیگر، با یکدیگر تفاوت دارند. در ادامه لیستی از این سبک ها و ویژگی های کلی آن ها آورده شده است:
1.سبک مدرن: سبک مدرن یکی از جنبش های معماری و طراحی است که در اوایل قرن 20 میلادی شکل گرفت. در این سبک استفاده از متریال‌های طبیعی، رنگ های خنثی و رنگ هایی که در طبیعت دیده می‌شود، در فضا کاربرد دارد. همچنین از ویژگی های مهم سبک مدرن، عدم استفاده از جزئیات اضافی است که باعث شده است، مبلمان به‌کار رفته در آن را به با خطهای مستقیم و صاف و بدون ظریف کاری ببینیم.
2. کلاسیک: بر اساس تعریف دایره المعارف Treccani، سبک کلاسیک مجموعه‌ای از مفاهیم و قواعدی است که برگرفته از رم و یونان باستان است و در هنر، از آن به کار گرفته می‌شود. با این تعریف انتظار می رود که فضای داخلی که به این سبک دیزاین و دکور شده باشد، چیدمانی متقارن و هماهنگ، متریال هایی با کیفیت و گران قیمت، ستون، کتیبه، گچبری، مجسمه های آنتیک، رنگ های خنثی روشن و مبلمانی ظریف کاری شده، داشته باشد.
3. مینیمال: ویژگی بارز فضایی که به سبک مینیمال دکور شده باشد، سادگی و عدم درهم ریختگی آن است. در واقع این سبک بر کارایی و ضرورت استوار است و در آن نباید از مبلمان و اثاثیه غیر ضروری استفاده کرد. همچنین طراحی وسایل موجود در آن باید ساده و بدون جزئیات باشد و آن را به صورت مونوکروماتیک دیزاین کرد.
4. روستیک: سبک روستیک در اصل از متریال های ارگانیک و طبیعی در فضای داخلی خود استفاده می‌کند. این سبک جلوه‌ای ساده و طبیعی دارد و باید مصالحی چوبی و سنگی که در آن به کار گرفته می‌شود، خام باشد و هیچ فرآیند تولیدی و مهندسی روی آن ها انجام نگرفته باشد. همچنین در این سبک متریال‌های مدرن و امروزی، مانند فلز و پلاستیک، بهتر است که به صورت محدود به کار گرفته شود.
5. سبک ژاپنی: سبک دکوراسیون ژاپنی ریشه در فرهنگ سنتی ژاپن و مکتب ذِن دارد. بنابراین با در نظر گرفتن اصول این مکتب، دکوراسیون ژاپنی در کنار حفظ زیبایی خانه، به آرامش بخش بودن خانه تمرکز بسیار زیادی دارد. همچنین طرفدار محیطی متعادل، مرتب و به دور از هرگونه تجملات است و عناصر و متریال های طبیعی نیز نقش کلیدی در اجرای این نوع دکوراسیون دارند.
در این سبک رنگ غالب فضا سفید است و باید نور خورشید به فراوانی وارد آن شود. همچنین عناصر معماری و اثاثیه ژاپنی مانند حصیر تاتامی و شوجی در این نوع سبک کاربرد دارد.
6. سبک چینی
7. سبک ماوریک
8. سبک مراکشی
9. سبک مصری
10. سبک رومی
11. سبک هندی
12. سبک یونان باستان
13. سبک روکوکو
14. سبک انگلیسی
15. سبک ویکتوریایی
16. سبک فرانسوی
17. سبک سوئدی
18. سبک آرت نوو
19. سبک آرت دکو
20. سبک باروک
21. سبک گوتیک
22. سبک اوریگامی
23. سبک مونوکروماتیک
24. سبک سنتی ایرانی (رایج در دوران قاجار)
25. و در انتها سبک اسلامی که کمترین طرفدار در جهان را دارد و اغلب به کار ساخت بناهای مقدس می‌انجامد.
بسیاری از طراحان داخلی مشهور قرن بیستم هیچ دوره تخصصی ندیدند. دنینگ رابرت و وینسنت فورکید، جویس کری، ویرسلر کلی، استفان بودین، جفری ژرژ، امیلیو تری، کارلوس د بستیگویی ،پتروزینو نینا، مونگیاردینو لورنزو، بلبل دیوید هیکس، کریس وولز و بسیاری دیگر از نوآوران روند تنظیم جهان در طراحی و دکوراسیون بودند.
مراحل طراحی داخلی
طراحی دکوراسیون داخلی خانه شامل هفت مرحله زیر است:
1)دریافت اطلاعات و خواسته های کارفرما:
در این مرحله طراح باید کلیه اطلاعاتی را که مربوط به خواسته‌های کارفرما یا سفارش دهنده است جمع آوری و آن‌ها را به ترتیب اهمیت و اولویت فهرست نماید. از جمله مشخص کردن سبک دکوراسیون؛ یکی از راه هایی که می توانیم سلیقه کارفرما را بدانیم این است که از کارفرما بخواهیم نمونه عکس هایی که دوست دارد را به ما نشان دهد تا مشخص شود که سبک کارفرما بیشتر در چه حوزه ای هست .در صورتی که کارفرما عکسی نداشت شما به عنوان مهندس مشاور می‌توانید چند نمونه عکس به کارفرما نشان دهید تا کارفرما یکی را انتخاب کند.
نکته مهم نحوه سؤال پرسیدن از کارفرما است؛ سعی کنید سوالات و نکات مهم را از زبان کارفرما بدست بیاورید و مهم‌تر از همه این است که یک گوش شنوا باشید.
2)جمع آوری اطلاعات فنی:
شما در این مرحله نمونه عکس‌ها را دیده اید و با کارفرما صحبت کرده اید.حال باید به صورت ذهن آزاد شروع به طراحی کنید. در صورتی که بخواهید در این مرحله به فکر جزئیات و فنی باشید ذهن شما به اصطلاح قفل می‌شود . در نهایت با تغییرات کم جزئیات به دست میاد در معماری به این شیوه از کل به جز گفته می‌شود.
3)تمرکز بر روی طراحی و خلق اثر در ذهن:
تا این مرحله طراح برای اثر خود تلاشی نمی کند، بلکه فقط اطلاعات مورد نظر را جمع آوری می‌نماید و از این پس باید با تمرکز لازم سعی کند اثر و طرح خود را در ذهن ایجاد نماید.
4)پیاده نمودن طرح با دست آزاد (اسکیس):
طراح در این مرحله که یکی از مراحل مهم طراحی است، باید طرح ایجاد شده در ذهن خود را با حداقل جزئیات بر روی کاغذ پیاده نماید. ضمن اینکه باید از هر وسیله و ابزاری که سبب از بین رفتن تمرکز وی شود اجتناب کند. نکته دیگری که در این مرحله حائز اهمیت است این است که طراح اگر طرحی به نظرش رسید لازم است همان لحظه آن را پیاده کند، زیرا ممکن است دیگر آن طرح را به یاد نیاورد و این توسط طراحی با دست آزاد امکان پذیر است.
5)وارد کردن طرح در نرم افزار به صورت دو بعدی
در این مرحله تمام جزئیات به صورت دقیق به کمک اصول نقشه کشی ترسیم می‌شود؛ شما می توانید از نرم افزار اتو کد برای ترسیم نقشه دو بعدی استفاده کنید.
6)سه بعدی سازی و ارائه
در این مرحله طراح سعی می‌کند طرح خود را بیشتر با تکیه بر نقشه‌های سه بعدی و با زیباسازی آن ها توسط رنگ، نور، بافت، قرار دادن موضوعات جنبی و…،که به درک طرح توسط مخاطب کمک می نماید، ارائه نماید؛ زیرا هدف، قبولاندن طرح به کارفرما است.
در این مرحله نقشه ها باید تکثیر شوند و در اختیار مخاطب قرار گیرند و معمولا از ارائه نقشه اصلی،که برای ایجاد آن بسیار زحمت کشیده شده است، خودداری می‌گردد. در زمینه 3 بعدی کردن نرم افزار های زیادی در بازار وجود دارند ولی یکی از قوی ترین نرم افزار ها تری دی مکساست. رندی یا خروجی که این نرم‌افزار به شما می‌دهد بسیار طبیعی تر از نرم‌افرازها دیگراست.
7)تکثیر و ارائه نقشه
در این مرحله نقشه ها باید تکثیر شوند و در اختیار مخاطب قرار گیرند و معمولا از ارائه نقشه اصلی، که برای ایجاد آن بسیار زحمت کشیده شده است، خودداری می گردد.